Alışkanlık Nedir?
Alışkanlık, bir davranışın,
düşüncelerin veya duyguların tekrarlanması sonucu oluşan, zamanla otomatikleşen
ve kontrol dışı bir durumdur. Alışkanlıklar, insanların hayatlarının önemli bir
bölümünü oluşturur ve günlük yaşantımızın da büyük bir bölümünü oluşturur.
Örneğin, sabah uyanıp duş almak,
yemek yemek, gün içi aktiviteler veya uyku düzeni gibi alışkanlıklar günlük
hayatımızın bir parçasıdır. Alışkanlıkların kazanılması, beyin ve sinir sistemi
arasındaki bir etkileşim sonucudur.
Beyin, davranışların tekrarı
sonucu oluşan ödül veya fayda arar. Bu ödül veya fayda, beyinde dopamin
salgılanmasına neden olur ve bu, davranışın tekrar edilmesini teşvik eder. Bu
süreç, zamanla otomatikleşir ve davranış alışkanlık haline gelir.
Ortalama Bir Alışkanlığın Kazanılma Süresi
Alışkanlıkların kazanılması için
gerekli olan süre, alışkanlığın ne kadar zor veya kolay öğrenilebileceğine ve
kişinin ne kadar istekli olduğuna bağlıdır. Bir alışkanlığın kazanılması için gerekli
olan süre, genellikle birkaç hafta veya aylar içinde olabilir. Ancak, bazı
araştırmalar alışkanlıkların 21 gün süresince kazanılabileceğini belirtir.
Ancak, bu süre kişiden kişiye değişebilir.
Örneğin, sigara içmek gibi
zararlı alışkanlıklar daha uzun süre alır ve daha zor vazgeçilirken, sabah
koşusu yapmak gibi sağlıklı alışkanlıklar daha kolay kazanılabilir ve daha
kolay vazgeçilebilir. Alışkanlıklardan vazgeçmek için, öncelikle neden
vazgeçmek istediğinizi ve hangi alışkanlıkları değiştirmek istediğinizi
belirlemelisiniz. Daha sonra, yerine geçecek daha sağlıklı veya faydalı
davranışlar öğrenmeli ve uygulamalısınız.
Ayrıca, duygusal veya zihinsel
destek almak, alışkanlıklarınızı değiştirmeye yardımcı olabilir. Örneğin, bir
danışmanla çalışmak, bir grup terapisi katılmak veya bir destek grubuna
katılmak alışkanlıklarınızı değiştirmeye yardımcı olabilir.
Bir Alışkanlıktan Nasıl Vazgeçilir?
Hele ki Kötü Bir Alışkanlıksa,
Alışkanlıklardan vazgeçmenin zor
olduğu unutulmamalıdır, ancak bu istemediğimiz alışkanlıklardan
vazgeçilmeyeceğimiz anlamına gelmez. Kararlılık ve destek ile başarılabilir.
Kötü alışkanlıklar, kişinin sağlığını veya hayat kalitesini olumsuz etkileyen
davranışlar olarak tanımlanabilir. Örneğin, sigara içmek, alkol ve aşırı yeme
veya uyku eksikliği gibi alışkanlıklar kötü alışkanlıklardır. Bu tür
alışkanlıklar, sağlık sorunlarına neden olabilir, özellikle uzun vadeli
etkileri açısından.
İyi alışkanlıklar ise, kişinin sağlığını veya hayat kalitesini olumlu yönde etkileyen davranışlar olarak tanımlanabilir. Örneğin, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı yemek yemek, yeterli uyku almak veya okuma gibi alışkanlıklar iyi alışkanlıklardır. Bu tür alışkanlıklar, sağlık sorunlarını önleyebilir veya azaltabilir, özellikle uzun vadeli etkileri açısından.
Burası Önemli,
Burası Önemli, Bunlara ek olarak
Alışkanlıkların Gücü kitabında belirtiği üzere ister iyi bir alışkanlığın
kazanılması olsun isterse de olumsuz bir alışkanlıktan kurmak isteği olsun bir
alışkanlığın nasıl kazanıldığını bilmek bizim faydamıza olacaktır.
Kitaba göre bir alışkanlığın kazanılmasında üç aşama vardır.
Bunlar sırasıyla;
-İstek,
-Tepki,
-Ödül' dür.
Bir örnekle
açıklamak gerekirse;
Canımız sıkıldığımızda ya da boş
zamanlarımızda beynimiz bir şeyle meşgul olmak ister. (işaret) Böyle olunca hemen ne var ne yok diye telefonuma yöneliriz.
En çok da sosyal medya hesaplarımıza elimiz gider. (tepki) Ne oluyor ne bitiyor derken bir hayli zaman geçmesiyle
birlikte artık can sıkıntımızda geçmiştir. (ödül)
Bu kısma kadar bize faydalı gibi
görünen bu eylemler dizisi zamanla ne zaman canımız sıkılsa olumsuz bir durum
yaşasak telefona yönelme ardından bize keyif veren uygulamalarda dolaşarak
zaman geçirme ve neticede etkileşime geçtiğimiz uygulamaların bize keyif
vermesi refleks haline gelir. Böylece telefon bağımlısı olmuş oluruz.
Günümüzün çoğu zamanı artık telefon
ekranı karşısında geçmeye başlar. Ama bu bize yine yetmez. Bu da bizi yine
mutsuz eder. Bu da her şeyin fazlası zararlı olduğu gibi bize fayda yerine
zarar vermeye başlar.
Peki sürekli telefon kullanma
alışkanlığını (bağımlılığını) yenmek için ne yapabiliriz? İlk önce bunun
farkına varmak çok önemli!
Peki Sonra?
Bir alışkanlığı kazanırken başladığımız
noktaya dönecek olursak, yani işaret
kısmında bize fayda sağlayacak olumlu eylemleri seçmemiz ve bu eylemlere
yönelmemizdir.
Böylece birden bire olmasa bile
zamanla alışkanlık konusunda iyi şeylerin olduğuna sizler de fark edeceksiniz.
Alışkanlıklarla ilgili kafanıza bir şey takılırsa yorumlar kısmında sormaktan çekinmeyin.:))
0 Yorumlar